2018(e)ko apirilaren 2(a), astelehena

Ura ixuririk sorginen bidean...

Ura ixuririk erromantzea Antonio Zavala jaunak jasoa dauka bere Euskal Erromantzeak liburuan. Liburu horren hitzaurrean egileak azaltzen du nolatan sailkatu zituen erromantzeak liburuan multzoka aurkezteko, eta sailkapen horren arabera kanta hau Elezaharra edo Ipuina da.

Ura ixuririk balada edo erromantzea 70. hamarkadaren bukaeran gure plazetan entzun genuen Haizea taldearen eskutik, Haizea taldeak 1977an argitaratu zuen Haizea izeneko diskoan agertu zen lehen aldiz Ura ixuririk balada. Haizea  taldekideen artean Amaia Zubiria eta Txomin Artola zeuden, horregatik izan daiteke Amaia Zubiriak balada beraren beste bertsio bat grabatu izana 1985 urtean.

Ura ixuririk balada hau abeslari desberdinen ezpainetan entzun dugu. Adibidez:
  • Haizea taldea, Ura ixuririk izenpean Haizea (1977) diskoan.
  • Benito Lertxundi, Mayi izenpean Pazko gaierdi ondua (1989) diskoan.
  • Jean Mixel Bedaxagar, Ura isuririk izenpean Auñamendi (2009) diskoan.

Ura ixuririk edo Mayi: Benito Lertxundi Pazko gaierdi ondua diskoa (1985, Elkar)

Hauxe da Piarres Lafitte idazle eta kazetariak, 1965 urtean, Gure Herria aldizkarian argitaratu zuen elezaharra eta horri dagokion itzulpena:
URA IXURIRIK SORGINEN BIDEAN...
Nexkak:
- Ura ixuririk sorginen bidean,
  dohaina bildu dut Bazko arratsean;
  gauaz Mayi nuzu, egunaz oreina,
  etxeko xakurrek xerkatzen nautena.

Amak:
- Jakes, nun tuk horak, eztiat senditzen.
Jakesek:
- Oihanpean kurri oreina xerkatzen.
Amak:
- Jakes, dei zakurrak, salba zak arreba!
Jakesek:
- Ama, nola sinets Mayi daitekela?

Jakes zakurreri hasi da xixtuka.
Oreina hil dute kolpez ausikika.
Jakesek kanitaz eman du pusketan:
- Aseko ahal da Mayi gurekilan.

Nexkak:
- Afal, afal, Jakes, ni nuk hor lehena,
  ene haragiaz beterik dupina!
Ama sala zolan nigarra begian,
puñala sartu du bere bihotzean.
La muchacha:
- Derramando agua en el camino de las brujas,
  he conseguido el don la noche de Pascua;
  de noche soy Mayi, de día una cierva,
  a la que persiguen los perros de la casa.

La madre:
- Jakes, ¿dónde están los perros? No los siento.
Jakes:
- Corriendo en el bosque tras la cierva.
La madre:
- ¡Jakes, llámalos, salva a tu hermana!
Jakes:
- Madre, ¿cómo puedo creer que sea Mayi?

Jakes ha empezado a silbar a los perros.
Han matado a la cierva a golpes y a mordiscos.
Jakes la ha troceado con el cuchillo.
- Que se sacie Mayi con nosotros.

La muchacha:
- Cena, cena, Jakes, yo soy ahí la primera.
  De mi carne está lleno el caldero.
La madre llora en el fondo de la sala,
ha clavado un puñal en su corazón.
                         Hitzak eta musika: Herrikoiak
                         Itzultzailea: Antonio Zavala
                         Iturburua: Euskal Erromantzeak (Antonio Zavala)

Antonio Zavala idazlearen Euskal Erromantzeak liburutik hartutako zatia

1 iruzkin: