2013-12-27, Gabon Kantak, argazkiak

Atzoko egunean, Eguberri Kantak kantujira dela eta, hona hemen hartutako argazkiak:

Klik egin irudiaren gainean argazkiak hartzeko

ERRIGORATIK ZORIONAK Plentzia Kantagunekoentzat

Mezu hau eta bideo hau jaso ditugu eskerrak emanez:

Igorlea: ERRIGORA <errigora@gmail.com>
Data: 2013(e)ko abenduak 20 13:50
Gaia: ERRIGORATIK ZORIONAK
Hartzailea:

Mila esker egin duzuen lanagatik. Pausuz-pausu, goazen Euskal Herri eraikitzera! 

ZORIONAK ZURI ERE!

Zoriondu eta bidali mezu hau zuen inguruan ekimen hau posible egin duten guztiei

Lortu dugu!

2013-12-27, Gabon Kantak, ibilbidea eta ordutegia

Greziako itsasontzia

Abesti honek askatasunari kantatzen dio, hitzak eta musika Lluís Llach konpositore eta abeslariarenak dira. Euskal hitzak Xabier Leteri zor dizkiogu eta ikusten da itzulpen hutsa ez dela.

VAIXELL DE GRÈCIA
Kataleneraz (jatorria)	Euskal bertsioa	Gaztelaniako bertsioa
Si per les albes veieu passar un vaixell besant les aigües del mar bressol dels déus, feu-li senyal, que pugui veure on som i navegar amb nosaltres cap al nord. Si no duu xarxa, ni orsa, ni timó, no penseu mai que ho hagi perdut tot, que el poble sempre podrà inflar el velam per guanyar onades fetes de por i de sang. Vaixell que plores igual que plora el meu, que duus la pena i el dol que porta el meu, vaixell de Grècia, que no t'enfonsi el tro, infla les veles que anem al mateix port.	Itsaso gaindik ikusten baduzu gure gogoa daraman ontzia ez (e)zazu pentsa galduta doanik argitzen baitu goizeko eguzkiak. Hainbeste amets, negar ta desio ez du ekaitzak ondora botako salbatuko da goizeko ontzia kaiaren bila hegaka joateko. Arraun berriek eramango dute bide zaharretik askatasunera oihal zuriek haizea bildurik gure arnasa biltzen den batera. Ez du ekaitzak hondora botako salbatuko da goizeko ontzia.	Si al amanecer veis salir una nave besando las aguas del mar, cuna de los dioses, hacedle señal que quiere ver donde nos hallamos y navegar con nosotros hacia el norte. Si no lleva red, ni orza ni timón no penséis que el bote se ha perdido, que siempre la gente podrá hinchar las velas y ganar olas hechas de miedo y cansancio. Nave que lloras igual que yo que llevas la pena y el dolor que yo, nave de Grecia que no te hunda el trueno, hincha las velas que vamos al mismo puerto.

Lluís Llach-en Vaixell de Grècia abestia

74ko Apirila

1974ko apirilaren 25ean Portugaleko iraultza hasi zen "Grândola, vila morena" abestia irratian entzutean. Portugaleko iraultza gogoan izanik Lluís Llach katalandarrak abesti hau konposatu zuen.

ABRIL 74
Kataleneraz (jatorria)	Euskal bertsioa	Gaztelaniako bertsioa
Companys, si sabeu on dorm la lluna blanca, digueu-li que la vull però no puc anar a estimar-la, que encara hi ha combat. Companys, si coneixeu el cau de la sirena, allà enmig de la mar, jo l'aniria a veure, però encara hi ha combat. I si un trist atzar m'atura i caic a terra, porteu tots els meus cants i un ram de flors vermelles a qui tant he estimat, si guanyem el combat. Companys, si enyoreu les primaveres lliures, amb vosaltres vull anar, que per poder-les viure jo me n'he fet soldat. I si un trist atzar m'atura i caic a terra, porteu tots els meus cants i un ram de flors vermelles a qui tant he estimat, quan guanyem el combat.	Burkideak, baldin badakizue ilargi zuriak non egiten duen lo, esaiozue maite dudala baina ezin naitekeela joan beregana oraindik borroka dagoelako. Burkideak, itsaslaminaren gordelekua ezagutzen baduzue han, itsasoaren erdian bere bila hurbilduko nintzateke baina oraindik borroka dago. Eta halabehar ilun batek jotzen banau eta lurrera erortzen banaiz hartu nire kantu guztiak eta lore gorri sorta bat, eramateko horrenbeste maite izan dudanari, borroka irabazten badugu. Burkideak, udaberri libreak bilatzen badituzue, zuokin joan nahi dut haiek bizi ahal izateko udari egin nintzelako. Eta halabehar ilun batek jotzen banau eta lurrera erortzen banaiz hartu nire kantu guztiak eta lore gorri sorta bat, eramateko horrenbeste maite izan dudanari, borroka irabaztean.	Compañeros, si sabéis donde duerme la luna blanca decidle que la quiero pero que no puedo acercarme a amarla porque aún hay combate. Compañeros, si conocéis el refugio de la sirena allá en medio del mar, yo me acercaría a buscarla pero aún hay combate. Y si un triste azar me detiene y doy en tierra llevad todos mis cantos y un ramo de flores rojas a quien tanto he amado, si ganamos el combate. Compañeros, si buscáis las primaveras libres con vosotros quiero ir que para poder vivirlas me hice soldado. Y si un triste azar me detiene y doy en tierra llevad todos mis cantos y un ramo de flores rojas a quien tanto he amado, cuando ganemos el combate.

Lluís Llach-en April 74 abestia

Ez da hau, burkideak

1978. urtean Lluís Llach abeslariak El meu amic el mar diskoa argitaratu zuen eta bertan Companys, no és això abestia zekarren. Harrigarria da denbora aurrera joan arren nola abesti batzuek gaurkotasuna ez duten galtzen, oraintxe honetan ere: Ez, lagunok, ez zen hau.

COMPANYS, NO ÉS AIXÒ
Kataleneraz (jatorria)	Euskal bertsioa	Gaztelaniako bertsioa
No era això, companys, no era això pel que varen morir tantes flors, pel que vàrem plorar tants anhels. Potser cal ser valents altre cop i dir no, amics meus, no és això. No és això, companys, no és això, ni paraules de pau amb garrots, ni el comerç que es fa amb els nostres drets, drets que són, que no fan ni desfan nous barrots sota forma de lleis. No és això, companys, no és això; ens diran que ara cal esperar. I esperem, ben segur que esperem. És l’espera dels que no ens aturarem fins que no calgui dir: no és això.	Ez zen hau burkideak, ez zen hau. Horrenbeste lore hiltzeko zergatia, horrenbeste malko isurtzeko zergatia. Agian kementsuak izan beharko gara berriro eta ezetz esan. Lagunok, ez da hau. Ez da hau burkideak, ez da hau. Bakezko hitzak kartzelarekin, gure eskubideen salesrosketa benetako eskubideak, saltzen ez direnak. Kartzela berriak lege itxurapean. Ez da hau burkideak, ez da hau. Itxaron behar dugula esango digute. Eta seguru itxarongo dugula. Geldituko ez garenon itxaronaldia izango da eta azkenean ez dugu esan beharko: ez da hau.	No era esto compañeros, no era esto por lo que murieron tantas flores, por lo que lloramos tantos anhelos. Quizás debamos ser valientes de nuevo y decir no, amigos, no es esto. No es esto compañeros, no es esto, ni palabras de paz con barrotes ni el comercio que se hace con nuestros derechos,derechos que son, que ni se hacen ni se deshacen. Nuevos barrotes bajo forma de leyes. No es esto, compañeros, no es esto; nos dirán que hace falta esperar. Y esperaremos, bien es cierto que esperaremos. Es la espera de los que no nos detendremos hasta que no sea preciso decir: no es esto.

Lluís Llach-en Companys, no és això abestia

Plentziako zikoinak 2013ko udan

Autor del informe: Antonio

2013-12-06 eta 07, kantujira eta kanpai-hotsak

Abenduaren 6a San Nikolas ospatzeko kantujira bat antolatu izan da eta trikiarekin batera aterako gara, hauxe da deialdia: Eguna: abenduaren 06an, ostirala  Ordua: 13:30etan Tokia: Urizarra tabernan Abenduaren 7rako Plentzia Telebistak dei bat zabaldu du laguntza eta elkar lana eskatuz Gabonetako kanpai-hotsak inguruko jaia bideoan grabatzeko, hauxe da deialdia eta artikulu honen iruzkinean Plentzia Telebistak egin digun gonbitea irakur dezakezu: Eguna: abenduaren 07an, larunbata  Ordua: 19:00etan Tokia: Astilero edo Untziola plazan

2013-12-03, Euskararen Eguna

Euskararen Eguna abenduaren 3a izan arren, guk aurreko larunbatean ospatu genuen. Hemen hartutako argazkiak:

Klik egin irudiaren gainean argazkiak hartzeko

Geografía de un cuento

Herri-kantak aipatzen ziren Canciones, lenguas y genes: trazando la historia de los grupos humanos artikuluan. Lan horrekin zerikusia du beste artikulu honek, baina gaia desberdina da kontakizunak eta ipuinak ikertzen direlako. Herri-kantak bezala, ipuinak ere kulturarekin lotuta daude eta gizartearekin batera bilakatuz aldaerak hartzen ditu.

---

Laburpena:

A las variantes de un elemento cultural dado se les pueden aplicar las técnicas estadísticas desarrolladas en el campo de la genética de poblaciones, y obtener así información valiosa relativa al modo en que se han ido diferenciando a partir, supuestamente, de un ancestro común. Eso es lo que ha hecho un grupo de investigadores radicados en Australia y Nueva Zelanda, que han estudiado las variantes de un elemento cultural -un cuento popular- a lo largo y ancho de Europa.

Para ello han escogido el cuento The Spinning-Woman by the Spring (o The Kind and the Unkind Girls) que se encuentra extendido por toda Europa y parte de Asia.
... 

La imagen general que se obtiene es que las variantes del cuento se agrupan a lo largo del continente europeo de acuerdo con áreas geográficas muy bien definidas, con la única salvedad de la quinta agrupación, que quizás refleje la influencia que tuvo la expansión vikinga que comenzó en el siglo IX en las Islas Británicas, así como la de redes comerciales, como la Liga Hanseática, que comunicaron los países ribereños del Báltico con las Islas Británicas a partir del siglo XIII. El geográfico es, con diferencia, el factor de diferenciación más importante en términos absolutos. No obstante, al de la geografía se añade también el efecto del grupo etno-lingüístico, que es importante; como se ha señalado más arriba, 10 Km de distancia entre dos variantes de diferente grupo etno-lingüístico equivalen a 100 Km entre dos variantes del mismo grupo, lo que quiere decir que la identidad etnolingüística constituye una importante barrera a la transmisión de elementos culturales como son los cuentos. El linaje cultural (representado por la lengua de la población), sin embargo, no ejerce un efecto muy marcado sobre la diversidad de variantes del cuento.
...

---

---

Artikulu osoa:

http://ilevolucionista.blogspot.com.es/2013/11/geografia-de-un-cuento.html

---

Yerushalayim shel zahav (Jerusalem of Gold)

---

La israelí autora del himno 'Jerusalén de Oro', reconoció antes de morir haberse basado en una nana euskaldun 

La canción 'Jerusalén de oro', compuesta en 1967 por Naomi Shemer, está considerada como el segundo himno oficial de Israel, y ha sido incluida en numerosos filmes, como 'La Lista de Schindler'.

Una persistente polémica sobre el origen de la canción persiguió en vida a la autora, que siempre negó haberse inspirado en una tradicional canción de cuna euskaldun. Antes de su muerte en 2004, Shemer confesó a un colega que, inconscientemente, podría haberse basado en alguna nana vasca, según informa el diario israelí Haaretz.

Diversos expertos como el bertsolari Andoni Egaña, apuntan que podría tratarse de la melodía tradicional que utilizó Xenpelar en 'Salbatoreko Ermitan'. Otras fuentes identifican la misteriosa canción de cuna como un canto tradicional vasco titulado 'Bart hamarretan'.  

[gehiago irakurtzeko hemen sakatu]

---

Ikus eta entzun ditzagun hiru abestiak eta haien arteko aldeak eta antzekotasunak azter itzazu zu zeuk.

Lehenik eta behin 'Jerusalem of Gold' entzun dezagun bideo hau ikusiz:

Schindler's List (1993). Jerusalem of Gold (1967)

Ondoren, askoz zaharragoak diren bi euskaldun doinu entzun itzazu.

Aurrena 'Bart amarretan' edo 'Bart hamarretan' euskera normalizatuan idatzia, Markina-Xemein aldean jaso izan zen:

Hiru Truku taldea, "Mendebaldeko euskal baladak" diskotik hartuta

Bart amarretan

Bart amarretan dontzella nintzan
amaiketako senarra
gaubeko amabi santuetarako
gelditu nintzan bakarra.
Sentimentua, sentimentua
andiago penea:
ordu beteko senarragaitik
alargun gelditutea.

Eta ondoren 'Salbatoreko ermitan' abestia Xut Fanfarrea emanik, honekin batera Joan Frantzizko Petrirena (Xenpelar) bertsolariaren bertsoak agertzen ditugu ere:

Xut Fanfarre taldea, "Xut" diskotik hartuta

Salbatoreko ermitan

Joan Frantzisko Petrirena (Xenpelar)

 1
 Milla zortzireun irurogeita
 irugarrengo urtian
 Asensiyoz zan erromeriya
 Ermita txiki batian
 mundu onetako arrokeriya
 animentzako kaltian,
 bi dama gazte ikusi ditut
 ezin pasarik, atian.

 2
 Lujoz jantzita ikusi ditut
 erromeriyan bi dama
 elizarako erropa gabe,
 etxian aita ta ama
 zori gaisto jarri zituzten
 alabak eta kabana
 banadadiak fameliyara
 errenta gutxi darama.

 3
 Barrena sartu ziradenian
 parrez negoen atzetik,
 dudarik gabe promes egin da
 juanak ziran etxetik,
 nobiyo on bana eskatzen zuten
 lendabiziko itzetik,
 Salbadoriak libra gaitzala
 neska zarraren gaitzetik.

 4
 Neregatikan esango dute
 -pikaro begi luzia,-
 ayen orduko arrokeriyan
 kokotzeraño asia,
 ez det batere gezurrik esan,
 ala berian pasia;
 pobriarentzat ezta tokatzen
 aberetzaren klasia.

 5
 Salbadoria bixitatuta
 prestatu diran soruan
 beren burua errespetatzen
 aundi mendien moduan
 abanikorik zuten edo ez
 oraiñ ezdaukat goguan,
 zikiñ mantxarik etzan arkitzen
 oyen belarri onduan.

 6
 Meriñakia azpitik eta
 gañetik traje arrua,
 oyen bueluak bazirudiyen
 galera edo karrua;
 gorputz ederrak aita ta liraiñ,
 zuri gorriya larrua,
 batek zudurra galanta zuen,
 ¡a ze oliyo jarrua!.

 7
 Meriñakia azpitik eta
 gero soñeko gorriya,
 lasaitasunak galdu ez ditzan.
 kortsiatua gerriya,
 zapatatxuak txarolatuak,
 bega engañagarriya,
 eta buruko pañuelua
 frantzes modura jarriya.

 8
 Gorputz guziyan seda ta zinta
 gerriyan berriz kortsia,
 arritzen giñan damatxu-oyek
 kotxe gabe etortzia;
 gustatzen zaya aundi mendiyen
 moda berriyak artzia,
 oraindik oyei gerta liteke

 beste moduban jartzia.